Ο Φίλων ο Βυζάντιος υπήρξε από τους
μεγαλύτερους μαθηματικούς και μηχανικούς της Αρχαιότητας. Έζησε κυρίως στην
Αλεξάνδρεια και στην Ρόδο, τον 2ο αιώνα π.Χ. (280 π.Χ. περίπου), σπουδάζοντας
κοντά στον Κτησίβιο. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τις πολεμικές μηχανές.
Έχουν διασωθεί δύο έργα του, το
"Βελοποιϊκά" και το "Παρασκευαστικά και πολιορκητικά".
Στα Βελοποιικά του ο Φίλων
περιγράφει τα σημαντικότερα βαλλιστικά όπλα της εποχής του, καθώς και τις αρχές
της λειτουργίας τους. Τα όπλα αυτά, τα οποία πετούσαν βέλη ή λίθους,
διακρίνονταν σε δύο βασικές κατηγορίες: αυτά που λειτουργούσαν διά της
συστροφής και αυτά που λειτουργούσαν διά της κάμψης. Στην πρώτη κατηγορία
ανήκαν το ευθύτονον, το παλίντονον ή βαλλίστρα, η χειροβαλλίστρα και το
πολυβόλο. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκαν ο γαστραφέτης και το οξυβόλο. Εύστοχα ο
Φίλων παρατηρούσε ότι, αν και πολλοί είχαν επιδοθεί στο σχεδιασμό όπλων,
κάνοντας χρήση των ίδιων βασικών αρχών και των ίδιων υλικών, κάποιοι από αυτούς
πέτυχαν να σχεδιάσουν βαλλιστικά όπλα που πετούσαν τα βλήματά τους μακριά και
ευθύβολα, ενώ κάποιοι άλλοι είχαν αποτύχει στις προσδοκίες τους. Ο λόγος δεν
ήταν πάντοτε σαφής. «Έτσι» έλεγε ο Φίλων «μάλλον ίσχυε η ρήση του Πολυκλείτου
ότι η τελειότητα έρχεται σιγά σιγά, με μικρές αλλαγές σε πολλές απόπειρες».
Στα «Παρασκευαστικα και
Πολιορκητικά» του, που είναι το πρωιμότερο του συγκεκριμένου είδους, μεταξύ
άλλων ο Φίλων περιγράφει λεπτομερώς έναν πολύπλοκο τύπο τειχών, τα οποία
καθιερώθηκαν κατά την Ελληνιστική περίοδο, προκειμένου να αντιστέκονται
αποτελεσματικά στις νέες πολιορκητικές και βαλλιστικές μηχανές. Η κάτοψη των
τειχών αυτών είχε τη μορφή ζικ ζακ, με εναλλαγή τριγωνικών και πολυγωνικών ή
τετραγωνικών πύργων. Τέτοιου είδους πρωτοποριακές οχυρώσεις για την εποχή τους
είχαν ήδη βρει εφαρμογή στην Έφεσο και την πόλη Ευρύαλο των Συρακουσών. Επίσης
περιγράφει την διατροφή των πολεμιστών και διάφορα αμυντικά-επιθετικά
κολπάκια!!!
