Σέξτος: ΠΥΡΡΩΝΕΙΩΝ ΥΠΟΤΥΠΩΣΕΩΝ ΤΩΝ ΕΙΣ ΤΡΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟΝ 1η συνέχεια


Τάδε νεστιν ν τ πρώτ τν Πυρρωνείων ποτυπώσεων·

 

α περ τς νωτάτω διαφορς τν φιλοσοφιν

β περ τν λόγων τς σκέψεως

γ περ τν νομασιν ατς

δ τίς ννοια σκέψεως

ε περ το σκεπτικο

στ περ τν ρχν ατς

ζ ε δογματίζει σκεπτικός

η ε αρεσιν χει

θ ε φυσιολογε

ι ε ναιρε τ φαινόμενα

ια περ το κριτηρίου τς σκέψεως

ιβ περ το τέλους ατς

ιγ περ τν λοσχερν τρόπων τς σκέψεως

ιδ περ τν δέκα τρόπων

ιε περ τν πέντε τρόπων

ιστ περ τν δύο τρόπων

ιζ τίνες τρόποι τς τν ατιολογικν νατροπς

ιη περ τν σκεπτικν φωνν

ιθ περ τς ο μλλον φωνς

κ περ φασίας

κα περ το τάχα· κα το ξεστι· κα το νδέχεται

κβ περ το πέχω

κγ περ το οδν ρίζω

κδ περ το πάντα στν όριστα

κε περ το πάντα στν κατάληπτα

κστ περ το καταληπτ κα ο καταλαμβάνω

κζ περ το παντ λόγ λόγον σον ντικεσθαι

κη παραπήγματα περ τν σκεπτικν φωνν

κθ ε σκεπτικ δός στιν π τν ρακλείτειον φιλοσοφίαν

λ ε διαφέρει Δημοκρίτειος αρεσις τς σκέψεως

λα ε διαφέρει Κυρναϊκ τς σκέψεως

λβ ε διαφέρει Πρωταγόρειος τς σκέψεως

λγ ε διαφέρει τν καδημιν σκέψις

λδ ε κατ τν ατρικν μπειρία ατή στι τ σκέψει

 

α περ τς νωτάτω διαφορς τν φιλοσοφιν.

Τος ζητοσί τι πργμα ερεσιν πακολουθεν εκς ρνησιν ερέσεως κα καταληψίας μολογίαν πιμονν ζητήσεως. διόπερ σως κα π τν κατ φιλοσοφίαν ζητουμένων ο μν ερηκέναι τ ληθς φασαν͵ ο δ΄ πεφήναντο μ δυνατν εναι τοτο καταληφθναι͵ ο δ τι ζητοσιν. κα ερηκέναι μν δοκοσιν ο δίως καλούμενοι δογματικοί͵ οον ο περ ριστοτέλην κα πίκουρον κα τος Στωικος κα λλοι τινές͵ ς δ περ καταλήπτων πεφήναντο ο περ Κλειτόμαχον κα Καρνεάδην κα λλοι καδημαϊκοί͵ ζητοσι δ ο σκεπτικοί. θεν ελόγως δοκοσιν α νωτάτω φιλοσοφίαι τρες εναι͵ δογματικ καδημαϊκ σκεπτική. περ μν ον τν λλων τέροις ρμόσει λέγειν͵ περ δ τς σκεπτικς γωγς ποτυπωτικς π το παρόντος μες ρομεν͵ κενο προειπόντες͵ τι περ οδενς τν λεχθησομένων διαβεβαιούμεθα ς οτως χοντος πάντως καθάπερ λέγομεν͵ λλ κατ τ νν φαινόμενον μν στορικς παγγέλλομεν περ κάστου.

 

β περ τν λόγων τς σκέψεως.

Τς σκεπτικς ον φιλοσοφίας μν λέγεται καθόλου λόγος δ εδικός͵ κα καθόλου μν ν τν χαρακτρα τς σκέψεως κτιθέμεθα͵ λέγοντες τίς ννοια ατς κα τίνες ρχα κα τίνες λόγοι͵ τί τε κριτήριον κα τί τέλος͵ κα τίνες ο τρόποι τς ποχς͵ κα πς παραλαμβάνομεν τς σκεπτικς ποφάσεις͵ κα τν διάκρισιν τς σκέψεως π τν παρακειμένων ατ φιλοσοφιν· εδικς δ ν πρς καστον μέρος τς καλουμένης φιλοσοφίας ντιλέγομεν. περ το καθόλου δ πρτον διαλάβωμεν λόγου͵ ρξάμενοι τς φηγήσεως π τν τς σκεπτικς γωγς νομάτων.

 

γ Περ τν νομασιν τς σκεπτικς

σκεπτικ τοίνυν γωγ καλεται μν κα ζητητικ π νεργείας τς κατ τ ζητεν κα σκέπτεσθαι͵ κα φεκτικ π το μετ τν ζήτησιν περ τν σκεπτόμενον γινομένου πάθους͵ κα πορητικ τοι π το περ παν τς πορεν κα ζητεν͵ ς νιοί φασιν͵ π το μηχανεν πρς συγκατάθεσιν ρνησιν͵ κα Πυρρώνειος π το φαίνεσθαι μν τν Πύρρωνα σωματικώτερον κα πιφανέστερον τν πρ ατο προσεληλυθέναι τ σκέψει.

 

δ Τί στι σκέψις.

στι δ σκεπτικ δύναμις ντιθετικ φαινομένων τε κα νοουμένων καθ΄ οονδήποτε τρόπον͵ φ΄ ς ρχόμεθα δι τν ν τος ντικειμένοις πράγμασι κα λόγοις σοσθένειαν τ μν πρτον ες ποχήν͵ τ δ μετ τοτο ες ταραξίαν. δύναμιν μν ον ατν καλομεν ο κατ τ πε ρίεργον λλ΄ πλς κατ τ δύνασθαι· φαινόμενα δ λαμβάνομεν νν τ ασθητά͵ διόπερ ντιδιαστέλλομεν ατος τ νοητά. τ δ καθ΄ οονδήποτε τρόπον δύναται προσαρμόζεσθαι κα τ δυνάμει͵ να πλς τ τς δυνάμεως νομα͵ ς ερήκαμεν͵ παραλαμβάνωμεν͵ κα τ ντιθετικ φαινομένων τε κα νοουμένων· πε γρ ποικίλως ντιτίθεμεν τατα͵ φαινόμενα φαινομένοις νοούμενα νοουμένοις ναλλξ ντιτιθέντες͵ να πσαι α ντιθέσεις μπεριέχωνται͵ λέγομεν καθ΄ οονδήποτε τρόπον. καθ΄ οονδήποτε τρόπον φαινομένων τε κα νοουμένων͵ να μ ζητμεν πς φαίνεται τ φαινόμενα πς νοεται τ νοούμενα͵ λλ΄ πλς τατα λαμβάνωμεν. ντικειμένους δ λόγους παραλαμβάνομεν οχ πάν τως πόφασιν κα κατάφασιν͵ λλ΄ πλς ντ το μαχομένους. σοσθένειαν δ λέγομεν τν κατ πίστιν κα πιστίαν σότητα͵ ς μηδένα μηδενς προκεσθαι τν μαχομένων λόγων ς πιστότερον. ποχ δέ στι στάσις διανοίας δι΄ ν οτε αρομέν τι οτε τίθεμεν. ταραξία δέ στι ψυχς οχλησία κα γαληνότης. πς δ τ ποχ συνεισέρχεται ταραξία͵ ν τος περ τέλους πομνήσομεν.

 

ε Περ το σκεπτικο.

Κα Πυρρώνειος δ φιλόσοφος δυνάμει τ τς σκεπτικς γωγς ννοί συναποδέδοται· στι γρ μετέχων ταύτης τς δυνάμεως.

 

στ Περ ρχν τς σκέψεως.

ρχν δ τς σκεπτικς ατιώδη μέν φαμεν εναι τν λπίδα το ταρακτήσειν· ο γρ μεγαλοφυες τν νθρώπων ταρασσόμενοι δι τν ν τος πράγμασιν νωμαλίαν͵ κα ποροντες τίσιν ατν χρ μλλον συγκατατίθεσθαι͵ λθον π τ ζητεν͵ τί τε ληθές στιν ν τος πράγμασι κα τί ψεδος͵ ς κ τς πικρίσεως τούτων ταρακτήσον τες. συστάσεως δ τς σκεπτικς στιν ρχ μάλιστα τ παντ λόγ λόγον σον ντικεσθαι· π γρ τούτου καταλήγειν δοκομεν ες τ μ δογματίζειν.

 

ζ Ε δογματίζει σκεπτικός.

Λέγομεν δ μ δογματίζειν τν σκεπτικν ο κατ΄ κενο τ σημαινόμενον το δόγματος καθ΄ δόγμα εναί φασί τινες κοινότερον τ εδοκεν τινι πράγματι (τος γρ κατ φαντασίαν κατηναγκασμένοις πάθεσι συγκατατίθεται σκεπτικός͵ οον οκ ν εποι θερμαινόμενος ψυχόμενος τι δοκ μ θερμαίνεσθαι ψύχεσθαι)͵ λλ μ δογματίζειν λέγομεν καθ΄ δόγμα εναί φασί τινες τήν τινι πράγματι τν κατ τς πιστήμας ζητουμένων δήλων συγκατάθεσιν (οδεν γρ τν δήλων συγκατατίθεται Πυρρώνειος). λλ΄ οδ ν τ προφέρεσθαι περ τν δήλων τς σκεπτικς φωνάς͵ οον τν οδν μλλον τν οδν ρίζω τινα τν λλων περ ν στερον λέξομεν δογματίζει. μν γρ δογματίζων ς πάρχον τίθεται τ πργμα κενο λέγεται δογματίζειν͵ δ σκεπτικς τς φωνς τίθησι ταύτας οχ ς πάντως παρχούσας· πολαμβάνει γρ τι͵ σπερ πάντα στ ψευδ φων μετ τν λλων κα αυτν ψευδ εναι λέγει͵ κα οδέν στιν ληθές μοίως͵ οτως κα οδν μλλον μετ τν λλων κα αυτήν φησι μ μλλον εναι κα δι τοτο τος λλοις αυτν συμπεριγράφει. τ δ΄ ατ κα π τν λλων σκεπτικν φωνν λέγομεν. πλν λλ΄ ε δογματίζων τίθησιν ς πάρχον τοτο δογματίζει͵ δ σκεπτικς τς φωνς ατο προφέρεται ς δυνάμει φ΄ αυτν περιγράφεσθαι͵ οκ ν ν τ προφορ τούτων δογματίζειν λεχθείη. τ δ μέγιστον͵ ν τ προφορ τν φωνν τού των τ αυτ φαινόμενον λέγει κα τ πάθος παγγέλλει τ αυτο δοξάστως͵ μηδν περ τν ξωθεν ποκειμένων διαβεβαιούμενος.

 

η ε αρεσιν χει σκεπτικός.

μοίως δ φερόμεθα κα ν τ ρωτσθαι ε αρεσιν χει σκεπτικός. ε μν γάρ τις αρεσιν εναι λέγει πρόσκλισιν δόγμασι πολλος κολουθίαν χουσι πρς λληλά τε κα τ φαινόμενα͵ κα λέγει δόγμα πράγματι δήλ συγκατάθεσιν͵ φήσομεν μ χειν αρεσιν. ε δέ τις αρεσιν εναι φάσκει τν λόγ τιν κατ τ φαινόμενον κολουθοσαν γωγήν͵ κεί νου το λόγου ς στιν ρθς δοκεν ζν πο δεικνύοντος (το ρθς μ μόνον κατ΄ ρετν λαμβανο μένου λλ΄ φελέστερον) κα π τ πέχειν δύνασθαι διατείνοντος͵ αρεσίν φαμεν χειν· κολουθομεν γάρ τινι λόγ κατ τ φαινόμενον ποδεικνύντι μν τ ζν πρς τ πάτρια θη κα τος νόμους κα τς γωγς κα τ οκεα πάθη.

 

θ ε φυσιολογε σκεπτικός.

Παραπλήσια δ λέγομεν κα ν τ ζητεν ε φυσιολογητέον τ σκεπτικ· νεκα μν γρ το μετ βεβαίου πείσματος ποφαίνεσθαι περί τινος τν κατ τν φυσιολογίαν δογματιζομένων ο φυσιολογομεν͵ νεκα δ το παντ λόγ λόγον σον χειν ντιτιθέναι κα τς ταραξίας πτόμεθα τς φυσιολογίας. οτω δ κα τ λογικν μέρος κα τ θικν τς λεγομένης φιλοσοφίας περχόμεθα.

 

ι Ο δ λέγοντες τι ναιροσι τ φαινόμενα ο σκεπτικο νήκοοί μοι δοκοσιν εναι τν παρ΄ μν λεγο μένων· τ γρ κατ φαντασίαν παθητικν βουλήτως μς γοντα ες συγκατάθεσιν οκ νατρέπομεν͵ ς κα μπροσθεν λέγομεν· τατα δέ στι τ φαινόμενα. ταν δ ζητμεν͵ ε τοιοτον στι τ ποκείμενον ποον φαίνεται͵ τ μν τι φαίνεται δίδομεν͵ ζητομεν δ΄ ο περ το φαινομένου λλ περ κείνου λέγεται περ το φαινομένου· τοτο δ διαφέρει το ζητεν περ ατο το φαινομένου. οον φαίνεται μν μν γλυκάζειν τ μέλι (τοτο συγχωρομεν· γλυκαζόμεθα γρ ασθητικς)͵ ε δ κα γλυκ στιν σον π τ λόγῳ͵ ζητομεν· οκ στι τ φαινόμενον λλ τ περ το φαινομένου λεγόμενον. ἐὰν δ κα ντικρυς κατ τν φαινομένων ρωτμεν λόγους͵ οκ ναιρεν βουλόμενοι τ φαινόμενα τούτους κτιθέμεθα͵ λλ΄ πιδεικνύντες τν τν δογματικν προπέτειαν· ε γρ τοιοτος πατεών στιν λόγος στε κα τ φαινόμενα μόνον οχ τν φθαλμν μν φαρπάζειν͵ πς ο χρ φορσθαι ατν ν τος δήλοις͵ στε μ κατακολουθοντας ατ προπετεύεσθαι;

 

ια περ το κριτηρίου τς σκεπτικς.

τι δ τος φαινομένοις προσέχομεν͵ δλον π τν λεγομένων μν περ το κριτηρίου τς σκεπτικς γωγς. κριτήριον δ λέγεται διχς͵ τό τε ες πίστιν πάρξεως νυπαρξίας λαμβανόμενον͵ περ ο ν τ ντιρρητικ λέξομεν λόγῳ͵ τό τε το πράσσειν͵ προσέχοντες κατ τν βίον τ μν πράσσομεν τ δ΄ οὔ͵ περ ο νν λέγομεν. κριτήριον τοίνυν φαμν εναι τς σκεπτικς γωγς τ φαινόμενον͵ δυνάμει τν φαντασίαν οτω καλοντες· ν πείσει γρ κα βουλήτ πάθει κειμένη ζήτητός στιν. δι περ μν το φαίνεσθαι τοον τοον τ ποκείμενον οδες σως μφισβητήσει͵ περ δ το ε τοιοτον στιν ποον φαίνεται ζητεται. τος φαινομένοις ον προσέχοντες κατ τν βιωτικν τήρησιν δοξάστως βιομεν͵ πε μ δυνάμεθα νενέργητοι παντάπασιν εναι. οικε δ ατη βιωτικ τήρησις τετραμερς εναι κα τ μέν τι χειν ν φηγήσει φύσεως͵ τ δ ν νάγκ παθν͵ τ δ ν παραδόσει νόμων τε κα θν͵ τ δ ν διδασκαλί τεχνν͵ φηγήσει μν φυσικ καθ΄ ν φυσικς ασθητικο κα νοητικοί σμεν͵ παθν δ νάγκ καθ΄ ν λιμς μν π τροφν μς δηγεῖ͵ δίψος δ΄ π πόμα͵ θν δ κα νόμων παραδόσει καθ΄ ν τ μν εσεβεν παραλαμβάνομεν βιωτικς ς γαθν τ δ σεβεν ς φαλον͵ τεχνν δ διδασκαλί καθ΄ ν οκ νενέργητοί σμεν ν ας παραλαμβάνομεν τέχναις. τατα δ πάντα φαμν δοξάστως.